Amber Pater (38) kwam drie jaar geleden uit de kast als transgender. Sindsdien heeft ze moeite om werk te vinden. ,,Ik was destijds vertegenwoordiger in automaterialen. Toen ik het op het werk vertelde, kon ik gelijk gaan. Een transgender die het bedrijf vertegenwoordigt, dat zagen ze niet zitten.''
De problemen waar Amber tegenaan loopt, zijn herkenbaar voor veel transgenders, zegt Bregtje Visser die een uitzendbureau voor transgenders heeft opgericht. Uit onderzoek van de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht, uitgevoerd in samenwerking met de Universiteit Maastricht, blijkt dat transgenders op het werk te maken krijgen met onbegrip. Ruim 40 procent van de ondervraagden zegt op het werk weleens gediscrimineerd te zijn. Een kwart van hen krijgt te maken met ontslag of werd niet aangenomen vanwege hun transgender-zijn.
Visser is zelf ervaringsdeskundige: in 2008 begon zij haar transitie tot vrouw. Met haar bedrijf Gendertalent coacht ze sinds anderhalf jaar transgenders die, net als haarzelf overkwam, vastlopen op de arbeidsmarkt. Dat leidde tot het uitzendbureau, de eerste in de wereld. ,,Er is wel een bemiddelingsbureau voor transgenderacteurs in San Francisco, maar dit is echt het eerste initiatief voor alle beroepen.''
Naar schatting van het SCP zijn in Nederland ruim 48.000 personen van 15-70 jaar transgender. Visser: ,,Sommige transpersonen kunnen prima terecht bij andere, grotere uitzendbureaus. Ons gaat het om de groep waarbij het niet lukt. Van de transgenders die tot de beroepsbevolking behoren, zit een kwart noodgedwongen thuis met een uitkering omdat ze geen werk kunnen vinden. Nog eens een kwart zit vast in werk waarin ze weinig verdienen of dat ze eigenlijk liever niet zouden doen.''
Amber Pater (38): ,,Op internet is iedereen voor gelijke kansen voor transgenders. Maar als je dan voor hun neus staat, is het vaak toch wat anders.'' © Privéarchief Talloze sollicitaties volgden voor Amber Pater. Ze had van tevoren nooit verwacht dat het zo lastig zou zijn om nieuw werk te vinden. ,,Ergens snap ik ook wel dat het een risico is om een transpersoon aan te nemen. Iemand zit vaak nog in transitie. Je hebt veel medische afspraken waardoor je werk mist. Rond je operatie kan je niet werken. Dat zijn ook kosten voor de werkgever. Dan nemen ze liever iemand anders aan.''
Dus zei Amber bij het solliciteren maar niet meer dat ze transgender is. ,,Dan ging het alleen over mijn capaciteiten en werd ik aangenomen. Maar als je eenmaal aan het werk bent, komen ze er toch achter. Collega’s lazen het bijvoorbeeld op mijn Facebookpagina. Dan word je bij de directeur geroepen. Ze zeggen niet expliciet dat je weg moet omdat je transgender bent. Maar dan is er opeens te weinig werk voor je om te kunnen blijven.''
Een terugkeer naar de bouw, de sector waarin Amber ook heeft gewerkt, bleek ook geen optie meer. "Ik was begonnen met hormonen in te nemen, maar onderschatte hoe erg mijn lichaam daardoor veranderde. Als man droeg ik met gemak grote steigerplanken, maar op een gegeven moment ging dat niet meer. Ik vroeg me nog af of die dingen groter waren geworden, maar ik was gewoon veel minder sterk. Om werk vragen dat minder zwaar is, heeft geen zin. Veel werknemers van bouwbedrijven zijn al ouder. Die slijten ook en krijgen de ‘makkelijke' klussen. Ze zoeken juist mensen die dat zware werk wel aankunnen.''
Hoeveel aandacht er in de media ook is voor transgenders, als puntje bij paaltje komt vinden bedrijven het toch eng om zo iemand aan te nemen, zegt Amber. "Instanties weten ook niet wat ze met je aan moeten. Bij het UWV vroegen ze of ik niet beter kon stoppen met mijn transitie. Dan zou het solliciteren makkelijker gaan. Ze snapten het gewoon niet.''
De gespecialiseerde medewerkers van Genderflex weten waar transgenders tegenaan lopen in hun zoektocht naar werk. Visser: "Ze hoeven het proces waarin ze zitten niet nog een keer uit te leggen. Ook hebben we korte lijntjes met UWV en gemeente en kunnen we snel begeleiding bieden als iemand uitvalt om medische redenen. Voor werkgevers neem je een drempel weg om transgenders aan te nemen omdat het ziekterisico verlegd wordt.''
Het uitzendbureau is er overigens niet alleen voor transgenders. "We mogen niet discrimineren, dus iedereen is welkom, ook als je geen transgender bent. Door je bij ons aan te sluiten, steun je de emancipatie van transgenders op een concrete manier. Van ieder uur dat je werkt gaat er een euro naar dit goede doel: dat geld is bedoeld om een buddyproject op te starten en onderzoek gericht op transgenders te financieren.''
Voor Amber is het nieuwe uitzendbureau een uitkomst. "Samen met Bregtje heb ik gekeken wat voor functies nu bij me zouden passen. Ik ben momenteel bezig met een sollicitatie voor materiaalbeheerder bij een schildersbedrijf. Die functie combineert alle vaardigheden die ik in mijn loopbaan heb opgebouwd.''
Amber ziet de toekomst nu positief tegemoet. "Mogelijke werkgevers weten al dat ik transgender ben en vinden het geen probleem, dus daar hoef ik me geen zorgen over te maken. Ik word nu echt beoordeeld op wat ik kan, dat is heel fijn.''