Het woord ‘humanisme’ komt van het Latijnse ‘humanus’ (‘menselijk’). Het humanisme is dan ook een kijk op het leven die uitgaat van ‘de mens’ en zich door menselijke uitingen en medemenselijkheid laat inspireren.
Al ver voor de huidige jaartelling werd in oude culturen nagedacht over de zin van het leven, over kunst en cultuur en over menselijke verhoudingen. Die denkers werden vanaf de 12e eeuw herontdekt. Wie hen bestudeerde, werd een ‘humanist’ genoemd.
Vooral sinds de Verlichting in de 18e eeuw wordt het humanisme gezien als een zelfstandige levensbeschouwing. Hierin is niet het bovennatuurlijke de maat der dingen, maar het menselijk perspectief. Mensen moeten via wetenschap en kennis de wereld kunnen begrijpen. En zélf zin kunnen geven aan hun leven.
Humanisme is de denkwijze die staat voor waarden als vrijheid, verantwoordelijkheid, rechtvaardigheid, omzien naar elkaar en je leefomgeving. Het is ook een esthetisch streven: de kunst om de mooie, fijnzinnige en aantrekkelijke kanten van het mens-zijn te ontwikkelen.
